فولاد ضد زنگ که با اسامی زنگ نزن و استنلس استیل نیز شناخته می‌شود، از عناصر محبوب و مقاومی است که به صور مختلف همچون ورق، صفحه، میله، سیم یا لوله در صنایع مختلف محبوبیت فراوانی دارد. پیشرفت تکنولوژی و بهره‌برداری از منابع متعدد آهن موجب شده تا تولید فولاد ضد زنگ در ایران رونق بسیاری بیابد. این کشور توانسته است ضمن برطرف کردن نیاز داخلی، اقدام به صادرات این محصول و مشتقات آن نیز کند.
خواص منحصر به فرد تک تک اجزای سازنده فولاد ضد زنگ باعث شده تا از آن در مقیاس وسیع در صنایع مختلف استفاده شود. پیشرفت‌های صورت گرفته در این محصول و ارتقای کیفیت آن موجب بروز تغییراتی شگرف در انواع سازه‌ها شده است. با افزایش نرخ رشد تولید، توزیع و صادرات این کالا، خرید آن نیز افزایش یافته. در این مقاله اطلاعات لازم در خصوص فولاد ضد زنگ و نکات مهم هنگام خرید آن برای شما فراهم شده تا خریدی آگاهانه داشته باشید.
فولاد ضد زنگ چیست؟
فولاد ضد زنگ آلیاژ فولاد است که از آهن، کروم و نیکل تشکیل می‌شود. ویژگی‌های بارز این محصول باعث شده تا در توسعه پایدار مورد توجه ویژه قرار بگیرد. از جمله مشخصات فولاد ضد زنگ مقاومت آن در برابر خوردگی و عمر طولانی آن است. سختی، تمیز بودن، سازگاری و قابلیت تجدید مجدد آن، موجب محبوبیت زیاد آن در صنایع ساختمانی شده. برخلاف موادی مانند چوب و پلاستیک این فولاد همواره سطح صاف خود را حفظ کرده و شیب و شکاف نخواهد گرفت.
جوشکاری فولاد ضد زنگ به صورت مختلف انجام می‌شود که یکی از محبوب‌ترین روش‌های آن جوشکاری قوس الکتریکی است. در این فرآیند از کوره القایی استفاده می‌شود که موجب افزایش کیفیت جوش و تجمیع گرما در یک منطق می‌شود. پوشش الکترود بسیار کم و سهولت در انجام از مزایای این نوع جوشکاری است. یکی از محصولاتی که با این شیوه ساخته می‌شود؛ فولاد ضد زنگ چاقو است که تولید آن در استان‌های مختلف ایران انجام می‌گیرد.
عوامل موثر بر قیمت فولاد ضد زنگ
قیمت ورق فولاد ضد زنگ و خود استنلس استیل همواره تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی فراوان است. تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات ارزی از جمله عوامل بیرونی هستند که بر آن اثر دارند. عامل دیگر میزان بهره‌برداری معادن و تولیدات داخل است که موجب می‌شود، قیمت این محصول افزایش یا کاهش یابد. خود آلیاژ و جنس کالا هم در قیمت آن نقش دارند.
بهتر است، پیش از خرید این محصول نوسانات قیمتی بررسی شده و قیمت آن همواره به صورت آنلاین در وبسایتهای مربوطه کنترل شود. لازم است پیش از هرگونه اقدامی با مشاوران و مهندسان حوزه مربوطه صحبت شود و مشاوره‌های لازم از آنان دریافت شود تا خریدی آسان و به صرفه صورت گیرد.
انواع فولاد ضد زنگ
انواع فولاد ضد زنگ در جدول بر اساس ترکیب شیمیایی و متالوژیکی خود در پنج گروه جای می‌گیرد: مارتنزیتی، فریتی، آستنیتی، آستنیتی-فریتی یا دو فازی و رسوب سختی. مهم است که پیش از خرید فولاد ضد زنگ حتما با انواع آن آشنایی کامل داشته باشید تا بر اساس نوع کاربرد اقدام به عملیات خرید کنید. برای مثال مدل مارتنزیتی مقاومت بالایی در برابر خوردگی و عملیات حرارتی دارد و میزان کروم آن بین ۱۱ تا ۱۸ درصد است.
فریتی درصد نیکل پایین‌تری دارد و حرارتی‌پذیر نیست. آستنیتی بخاطر کروم و نیکل بالایی که دارد از مقاومت بیشتری در برابر خوردگی برخوردار است. فولاد دو فازی نیز معمولا قابل جوشکاری بوده و شکل‌پذیری متوسطی نیز دارد. معمولا از این ماده در قطعات مبدل حرارتی و کارگاه‌های عملیات آبی استفاده می‌شود. در نهایت فولاد رسوب سختی با انعطاف‌پذیری بالا و مقاومتی که در برابر خوردگی دارد؛ در قطعات فضایی و هواپیما انجام وظیفه می‌کند.
مزایای فولاد ضد زنگ
فولاد زنگ نزن دارای مقاومت بالایی در برابر سایش و اکسایش است. به راحتی قابل شکل‌دهی بوده و همچنین در دمای پایین چقرمگی بالایی نیز دارد. یکی از مزایای دیگر این محصول، قابلیت صیقل دادن و براقیت بالای آن است که موجب شده حتی در برخی موارد از آن به عنوان آینه یا نورافکن نیز استفاده شود.
کاربرد فولاد ضد زنگ
با افزایش مصرف ورق فولاد ضد زنگ تقاضای جهانی برای آن نیز همواره رو به افزایش بوده. یکی از موارد عمده مصرف آن در ساختمان‌سازی است. این کالا در وسایل آشپزخانه، لوازم خانگی، ابزارهای جراحی و حتی تجهیزات صنعتی نیز کاربردهای فراوانی دارد. برای مثال در کارخانه‌های شیمیایی و یا تصفیه آب، برای ساخت مخازن ذخیره آب به کار می‌رود. همچنین در صنعت محصولات غذایی نیز در تانکرهای مواد شیمیایی و کامیونی استفاده می‌شود.
فولاد زنگ نزن بخاطر مقاومت بالایی که در برابر خوردگی دارد؛ در ساخت پیچها، اجزا و قطعات ماشین‌آلات نیز ایفای نقش می‌کند. دیگر موارد استفاده از این محصول پرکاربرد در دماهای بالا و به عنوان پایه‌های لولهها در کوره‌ها، جعبه‌های سخت کاری و سمنت کاری است. یکی از موارد کاربرد فولاد ضد زنگ در ساخت اگزوز خودروها و صداخفه‌کن‌های توربین‌های گاز نیز هست.